Kế toán tài chính và kế toán quản trị: Sự giống và khác nhau

Kế toán tài chính và kế toán quản trị là hai bộ phận nòng cốt của Kế toán, giúp cung cấp nguồn thông tin cho việc kinh doanh. Từ đó, công ty sẽ nắm rõ được quá trình tài chính và tình hình quản trị chung. Đây là hai thuật ngữ kế toán khác nhau nhưng vẫn có nhiều người vẫn nhầm lẫn và chưa biết cách phân biệt chúng. Hãy cùng Fastdo tìm hiểu điểm khác biệt giữa hai khái niệm này ở bài viết dưới đây nhé!

1. Tổng quan về kế toán tài chính

Trong quá trình điều hành Doanh nghiệp, kế toán tài chính và kế toán quản trị luôn đi đôi với nhau. Bạn phải cân bằng cả hai yếu tố này để công ty hoạt động hiệu quả nhất. Trước tiên, Fastdo sẽ giúp bạn tìm hiểu kỹ hơn về kế toán tài chính nhé!

1.1. Kế toán tài chính là gì

Kế toán tài chính được hiểu là việc tìm kiếm, xử lý và phân tích các thông tin kinh tế thông qua báo cáo tài chính cho những người muốn sử dụng thông tin của đơn vị, chủ yếu là những đối tượng bên ngoài Doanh nghiệp.

Kế toán tài chính cũng giúp Doanh nghiệp nắm chính xác về tình hình tài sản và nguồn vốn, cũng như tình hình và kết quả của hoạt động kinh doanh. Do đó, thông tin trong báo cáo kế toán tài chính Doanh nghiệp phải thể hiện độ tin cậy và chính xác cao. Phần lớn, dữ liệu của kế toán tài chính đều có tính pháp lệnh và thu thập từ chứng từ thực tế. 

1.2. Đặc điểm của kế toán tài chính

Khi làm kế toán tài chính, nhân viên cần tuân theo các chuẩn mực và nguyên tắc về kế toán của nhà nước. Các thông tin cần đảm bảo tính xác thực, có chứng từ và hình thái giá trị. Kế toán tài chính được thể hiện thông qua hệ thống báo cáo tài chính theo năm hoặc quý. Chẳng hạn, các báo cáo định kỳ về thuế sẽ do kế toán thuế thực thi; thực hiện bảng lương, báo cáo ghi nhận chi phí tiền lương sẽ do kế toán tiền lương đảm nhiệm.

>>> ĐỌC NGAY: Các chỉ số tài chính quan trọng – 6 nhóm chỉ số cần nắm vững

1.3. Vai trò của kế toán tài chính

Kế toán tài chính đóng vai trò quan trọng trong Doanh nghiệp. Nhờ đó, công ty sẽ có những quyết định đúng đắn về sự đổi mới và cân nhắc tình hình hoạt động. Cụ thể, kế toán tài chính đảm nhận những nhiệm vụ sau: 

• Doanh nghiệp và các đối tượng ngoài công ty sẽ nhận thông tin từ các báo cáo trong kế toán tài chính. Từ đó, những đơn vị này có thể cho ra những quyết định phù hợp với nguồn kinh tế. 
• Các rủi ro về sự biến động tài chính sẽ được quản lý kỹ hơn.
• Các Doanh nghiệp sẽ dựa vào kế toán tài chính để giải quyết vấn đề kiện tụng hoặc tranh chấp. 
• Doanh nghiệp có thể chứng minh khả năng tài chính để vay vốn từ ngân hàng.

2. Tổng quan về kế toán quản trị

Trước sự biến động của nền kinh tế, kế toán quản trị như kim chỉ nam cho Doanh nghiệp trong việc hoạt động. Cụ thể, nhà lãnh đạo sẽ rút ra được chiến lược kinh doanh thông qua nguồn thông tin thu thập được từ việc phân tích kế toán quản trị.

2.1. Kế toán quản trị là gì

Trong quá trình hoạt động, nhà quản trị sẽ yêu cầu thông tin về kinh tế và tài chính. Kế toán quản trị đảm nhận công việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp các thông tin liên quan đến chi phí, cũng như quá trình quản lý tài sản trong nội bộ nhằm phục vụ cho quá trình theo dõi, kiểm soát và hoạch định của tổ chức.

Nhờ đó, thông qua kế toán quản trị, các sự kiện đã, đang và sẽ xảy ra sẽ được phản ánh một cách chính xác. Công ty sẽ dùng những dữ liệu đó để định hướng cho quá trình phát triển trong tương lai. 

2.2. Đặc điểm của kế toán quản trị

Phần lớn, ban quản lý sẽ cần thông tin từ kế toán quản trị để lên kế hoạch cũng như các dự định sắp tới trong công ty. Các số liệu trong kế toán quản trị có thể so sánh giữa các kỳ, từ đó làm căn cứ để phân tích và lý giải cho kết quả hoạt động của tổ chức.

Bên cạnh đó, nguồn thông tin của kế toán quản trị không cần phải tuân theo các quy tắc cụ thể nào mà bạn chỉ cần chuẩn bị nội dung trọng tâm theo yêu cầu ban quản trị một cách phù hợp.

Thông tin không cần phải tuân theo các quy tắc cụ thể

2.3. Vai trò của kế toán quản trị

Tương tự như phía tài chính, kế toán quản trị cũng đóng vai trò rất quan trọng đối với tổ chức. Qua đó, Doanh nghiệp sẽ có tầm nhìn dài hạn về chiến lược kinh doanh. Cụ thể, những vai trò quan trọng của kế toán quản trị là:

• Định hướng phương án và kế hoạch hoạt động: Công ty sẽ tập trung triển khai các mục tiêu tài chính ngắn, trung và dài hạn. Từ đó, Doanh nghiệp sẽ chuẩn bị nguồn lực về tài chính phù hợp nhằm phục vụ cho các mục tiêu đã thiết lập. Đồng thời, công ty cũng cần đề xuất các cách thức nhằm tối ưu hóa quá trình thực hiện.
• Tổ chức thực hiện kế hoạch: Doanh nghiệp trực tiếp thực hiện hóa các mục tiêu mà mình đã đặt ra. Cần lưu ý rằng, trong quá trình tổ chức thực hiện, công ty cần đảm bảo sử dụng nguồn ngân sách một cách thật hợp lý, đồng thời hãy chuẩn bị cho các khoản rủi ro có thể phát sinh.
• Đo lường và đánh giá: Doanh nghiệp sẽ đo lường kết quả so với mục tiêu ban đầu. Từ đó, các bộ phận trong công ty sẽ đi đúng hướng theo kế hoạch và tập trung cải thiện các nhược điểm hiện có. 
• Ra quyết định: Kế toán quản trị giúp các nhà lãnh đạo đưa ra các đổi mới để nâng cao hiệu suất và tiết kiệm ngân sách. Đối với Doanh nghiệp, kế toán quản trị sẽ được đảm nhận bởi giám đốc tài chính hoặc kế toán trưởng.

3. Phân biệt giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị

Hiện tại, nhiều bạn vẫn chưa còn khá mơ hồ về kế toán tài chính và quản trị. Cả hai nghe có vẻ giống nhau nhưng lại khác nhau về điểm cốt lõi. Ngay bây giờ, Fastdo sẽ giúp bạn phân biệt kế toán tài chính và quản trị nhé!

3.1. Điểm giống nhau giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị

Nhìn chung, cả kế toán quản trị và kế toán tài chính đều có liên quan đến số liệu. Doanh nghiệp cần dựa vào hai loại kế toán tài chính và kế toán quản trị để có hướng phát triển trong tương lai. Cụ thể:

• Cả hai đều phản ánh dữ liệu được thu thập từ các chứng từ gốc. 
• Mục đích của kế toán tài chính và kế toán quản trị đều nhằm phản ảnh tình hình và kết quả hoạt động của tổ chức.
• Cả hai đều tập trung vào nguồn doanh thu, chi phí, sự biến động của tài sản và nguồn vốn. 
• Doanh nghiệp sử dụng cả kế toán tài chính và kế toán quản trị để quản lý hoạt động chung.
• Nhà quản lý, kế toán quản trị và kế toán tài chính đều có mối quan hệ chung về trách nhiệm.

3.2. Điểm khác nhau giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị

Bên cạnh những điểm giống nhau, bạn cũng nên lưu ý về sự khác biệt của kế toán tài chính và kế toán quản trị. Ở từng tiêu chí, cả hai sẽ có một vài điểm không giống nhau như sau:

Mục đích

• Kế toán tài chính: Cung cấp nguồn thông tin về tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh cho các đối tượng bên trong và ngoài Doanh nghiệp. 

• Kế toán quản trị: Cung cấp các thông tin nhằm phục vụ cho công tác quản trị và điều hành nội bộ.

Đối tượng sử dụng thông tin

• Kế toán tài chính: Nhà lãnh đạo và đơn vị bên ngoài sẽ cần thông tin kế toán tài chính. Cụ thể là cơ quan thuế, tài chính, thông kế, nhà đầu tư và ngân hàng. 
• Kế toán quản trị: Nhà quản trị của Doanh nghiệp như ban giám đốc hoặc hội đồng quản trị. 

Cơ sở và nguyên tắc trình bày báo cáo

• Kế toán tài chính: Báo cáo phải thực hiện dựa trên các nguyên tắc và chuẩn mực của kế toán. Nhờ đó, người đọc sẽ so sánh được số liệu giữa các Doanh nghiệp với nhau và có cách hiểu giống nhau về các thông tin kế toán cũng như báo cáo tài chính.

• Kế toán quản trị: Báo cáo thực hiện dựa vào nguyên tắc của từng Doanh nghiệp. Chính vì vậy, bạn sẽ không thể so sánh các công ty với nhau. 

Tính pháp lý kế toán

• Kế toán tài chính: Trong quá trình làm báo cáo, kế toán tài chính phải có hệ thống sổ, ghi chép, cách trình bày thông tin tuân thủ theo các nguyên tắc chuẩn mực, quy định thống nhất về Kế toán nếu muốn được công nhận về mặt pháp lý.

• Kế toán quản trị: Báo cáo trong kế toán quản trị có tính nội bộ và phản ánh đặc thù của Doanh nghiệp.

Đặc điểm thông tin

• Kế toán tài chính: Thông tin phải được thể hiện dưới hình thức giá trị. Kế toán tài chính tập trung vào các sự kiện, nghiệp vụ thực tế đã phát sinh. Hơn nữa, thông tin bắt buộc phải mang tính thuần túy, thu thập từ những chứng từ ban đầu về kế toán. 

• Kế toán quản trị: Thông tin thể hiện dưới hình thái giá trị và hiện vật. Kế toán quản trị phải chú tâm phân tích thông tin cho tương lai và cung cấp cho quá trình hoạch định của cấp quản lý. Nhờ đó, nhà quản trị sẽ có quyết định đổi mới sáng suốt.

Hình thức mẫu báo cáo sử dụng

• Kế toán tài chính: Bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và thuyết minh báo cáo tài chính.

• Kế toán quản trị: Báo cáo quản trị đảm bảo việc phản ánh từng khâu và bộ phận. Báo cáo chi phí sản xuất,  báo cáo nhập xuất và tồn kho và báo cáo nợ phải trả là ba mẫu phổ biến nhất.

Kỳ báo cáo

• Kế toán tài chính: Quý và năm.

• Kế toán quản trị: Quý, năm, tháng, tuần và ngày.

Tính bắt buộc theo luật 

• Kế toán tài chính: Bắt buộc
• Kế toán quản trị: Không bắt buộc.

Kế toán tài chính và kế toán quản trị tuy là hai khái niệm khác nhau nhưng cả hai đều đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh tình hình và kết quả của công ty. Nhờ đó, các nhà lãnh đạo sẽ biết cách điều hướng Doanh nghiệp. Hy vọng những thông tin mà Fastdo vừa chia sẻ đã giúp bạn nắm rõ hơn về sự khác nhau giữa hai thuật ngữ kế toán này!

>>> ĐỌC THÊM CÁC KIẾN THỨC HỮU ÍCH KHÁC:

• 4 phương pháp lập kế hoạch kinh doanh của Doanh nghiệp phổ biến hiện nay
• Mẫu kế hoạch tài chính cho Startup, dự án khởi nghiệp chuẩn
• Chu trình PDCA trong sản xuất và giám sát chất lượng
• Tối ưu hóa chấm công với ứng dụng fCheckin