KIẾN THỨC QUẢN TRỊ

Phân tích mô hình ma trận trong cơ cấu tổ chức Doanh nghiệp

Facebook
Twitter
LinkedIn

Chương trình FAST100 quay trở lại! TẶNG MIỄN PHÍ 100% Bộ phần mềm quản lý công việc trị giá 27 triệu đồng, trợ thủ đắc lực giúp các Sếp gia tăng hiệu suất làm việc nhân viên lên đến 200%/năm. Chỉ dành cho 50 doanh nghiệp đăng ký sớm nhất, đăng ký ngay tại đây.

Mô hình ma trận là một dạng cơ cấu tổ chức doanh nghiệp. Trong đó, người lao động thuộc các phòng/ ban khác nhau sẽ báo cáo công việc cho những người lãnh đạo chung. Cơ cấu tổ chức ma trận giúp các phòng/ ban giao tiếp cởi mở, phối hợp nhịp nhàng để tạo các sản phẩm và dịch vụ sáng tạo hơn. Cùng Fastdo tìm hiểu ngay các thông tin về mô hình ma trận qua bài viết sau đây nhé!

1. Mô hình ma trận trong cơ cấu tổ chức là gì?

Mô hình ma trận trong cơ cấu tổ chức là nơi mà các cá nhân có thể báo cáo công việc với các nhà lãnh đạo chung của họ. Trong cơ cấu tổ chức ma trận này, mỗi thành viên trong nhóm sẽ báo cáo công việc với người quản lý dự án hoặc trưởng bộ phận bằng hình thức trực tuyến hoặc trực tiếp.

Bởi vậy, cấu trúc quản lý này có thể giúp doanh nghiệp tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới mọi lúc mà không cần phải cơ cấu lại đội ngũ nhân viên.

Mô hình ma trận
Mô hình ma trận trong cấu trúc tổ chức doanh nghiệp

>>> XEM THÊM: 10 cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp (So sánh chi tiết)

2. Phân loại mô hình ma trận trong cơ cấu tổ chức?

fWork – Bộ giải pháp phần mềm quản trị kế hoạch giúp Doanh nghiệp quản trị dự án hiệu quả, theo dõi timeline chi tiết và báo cáo trực quan về kế hoạch. Click để nhận ngay BẢN DEMO HOÀN TOÀN MIỄN PHÍ các tính năng của phần mềm:

Trải nghiệm miễn phí 10 ngày

Bộ Giải Pháp Phần Mềm Quản Trị Kế Hoạch fWork
Bộ Giải Pháp Phần Mềm Quản Trị Kế Hoạch fWork

Mô hình quản lý ma trận này được chia thành 3 loại chính, gồm có ma trận yếu, cân bằng và mạnh. Mỗi dạng ma trận được phân loại dựa trên việc sắp xếp trao quyền nhiều hoặc ít hơn cho người quản lý dự án. Để hiểu rõ hơn về cách phân loại này, các mục sau đây sẽ giải thích cụ thể cho bạn.

  • Mô hình ma trận yếu

Trong một cơ cấu ma trận yếu, người quản lý dự án có ít quyền hạn ra quyết định nhất so với các kiểu quản lý ma trận khác. Cấu trúc ma trận bị yếu đi do mọi quyết định về ngân sách và tiến độ dự án đều nằm trong tay trưởng bộ phận. Người quản lý dự án có rất ít quyền được ra quyết định đối với chính dự án của mình.

  • Mô hình ma trận cân bằng

Trong mô hình cơ cấu tổ chức ma trận cân bằng, trưởng bộ phận và quản lý dự án có quyền hạn ngang nhau. Do đó, các thành viên trong tổ chức có thể báo cáo công việc cho cả hai bên. Điều này giúp ích trong việc mở rộng giao tiếp giữa tất cả mọi người trong vai trò lãnh đạo và cho phép dự án tiến triển thuận lợi.

  • Mô hình ma trận mạnh

Trong một ma trận mạnh, quản lý dự án nắm giữ toàn bộ quyền hạn ra quyết định đối với dự án. Trong khi đó, trưởng bộ phận sẽ có quyền hạn ít hơn nhiều. Điều này sẽ tạo ra một cơ cấu tổ chức mạnh mẽ bởi người quản lý dự án có gần như toàn quyền quyết định đối với dự án. Bên cạnh đó, trưởng bộ phận có thể giám sát dự án nhưng không đưa ra các quyết định quan trọng.

mô hình ma trận
Mô hình ma trận Yếu – Cân bằng – Mạnh

>>> XEM NGAY: Phong cách lãnh đạo dân chủ: Sức mạnh của trao quyền

3. Nguyên lý hoạt động của mô hình cơ cấu tổ chức ma trận

Các tổ chức ma trận có hai hoặc nhiều cách để báo cáo quản lý. Các thành viên trong nhóm thường có một người quản lý chính cho bộ phận của mình đang làm việc. Trong quá trình báo cáo, người quản lý bộ phận có chức năng tương tự như trong mô hình cơ cấu tổ chức theo kiểu truyền thống.

Ví dụ: Các thành viên trong phòng IT thì báo cáo cho trưởng bộ phận IT. Sau đó, người này sẽ báo cáo với phó giám đốc phụ trách mảng IT của mình. Cứ như vậy, tất cả báo cáo sẽ được chuyển đến tay của CEO.

TỐN BAO TÂM HUYẾT VỚI OKRs nhưng SAO LẠI THIẾU PHẦN MỀM XỊN. Cả tổ chức mệt mỏi khi phải mất hàng tá thời gian để thiết lập OKRs, Checkin OKRs, Đánh giá OKRs bằng những phần mềm sơ sài. Hãy để fOKRs của Fastdo – Phần mềm OKRs TỐT NHẤT VIỆT NAM giúp bạn dẹp bỏ mọi lo toan trên. Tiết kiệm thời gian, Tối ưu quản trị mục tiêu.

Trải nghiệm miễn phí ngay

Bộ giải pháp quản trị OKRs toàn diện - fOKRs
Bộ giải pháp quản trị OKRs toàn diện – fOKRs

Sự khác biệt trong cấu trúc ma trận là tất cả các thành viên trong nhóm hoặc một bộ phận phải có nhiệm vụ báo cáo công việc cho cấp quản lý dự án. Các dự án sau đây nhất thiết phải có một người quản lý riêng như Công nghệ thông tin, tiếp thị và tài chính… Vì vậy người quản lý dự án đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc ma trận.

mô hình ma trận là gì
Nguyên lý hoạt động của mô hình cơ cấu tổ chức ma trận

>>> ĐỌC NGAY: 4 gợi ý lựa chọn mô hình cơ cấu tổ chức doanh nghiệp nhỏ

4. Tại sao bạn nên lựa chọn Mô hình ma trận cho cơ cấu tổ chức?

file quản lý công việc
Tải miễn phí file quản lý công việc ngày, tuần, tháng từ Fastdo

Theo các chuyên gia, mô hình tổ chức ma trận phức tạp hơn mô hình thứ bậc, nhưng hệ thống này có nhiều ưu điểm. Một số điểm nổi bật của cấu trúc ma trận bao gồm việc định hướng rõ ràng cho các mục tiêu dự án rõ ràng, sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả, tạo ra luồng thông tin tự do và thông suất, nâng cao năng lực của nhà quản lý dự án và duy trì đội ngũ nhân sự.

4.1 Định hướng rõ ràng cho các mục tiêu dự án

Mô hình ma trận có thể giúp định hướng rõ ràng cho các mục tiêu của dự án. Khi các thành viên trong nhóm báo cáo tiến độ công việc cho cả quản lý trực tiếp lẫn quản lý dự án của mình, việc củng cố mục tiêu dự án rất quan trọng. Khi Project Manager nhận được sự hỗ trợ của các thành viên khác (thuộc cơ cấu tổ chức), việc tổ chức dự án sẽ trở thành sự ưu tiên hàng đầu.

Ví dụ: Giả sử nhóm của bạn đang thực hiện một dự án phát triển một phần mềm ứng dụng. Do bạn đang sử dụng cấu trúc ma trận cho nên các thành viên IT trong nhóm sẽ báo cáo đến bạn với tư cách là người quản lý dự án, đồng thời cả trưởng phòng IT.

Mục tiêu của dự án là tạo ra một ứng dụng tìm kiếm từ khóa cho các chuyên viên Marketing luôn bận rộn. Khi trưởng phòng IT và người quản lý dự án thông báo mục tiêu dự án rõ ràng cho các thành viên trong nhóm, việc thực thi dự án sẽ được ưu tiên và triển khai theo đúng tiến độ hơn.

Định hướng rõ ràng cho các mục tiêu dự án
Định hướng rõ ràng cho các mục tiêu dự án

>>> ĐỌC THÊM: Tổng hợp 10+ Mẫu Sơ đồ tổ chức công ty và hướng dẫn cách xây dựng cơ cấu DN

4.2 Sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả

Cơ cấu tổ chức ma trận cho phép bạn sử dụng hiệu quả các nguồn lực từ các nhóm, bao gồm các thành viên với những chuyên môn, đến từ các phòng ban khác nhau. Điều này sẽ giúp giảm chi phí chung và lượng thời gian cần thiết để hoàn thành một dự án.

Ngược lại, trong cấu trúc phân cấp, mỗi nhóm chỉ báo cáo cho duy nhất một người quản lý thì sẽ có ít người quản lý hơn. Những nhóm này sẽ tốn nhiều thời gian hơn cho việc thực hiện dự án vì họ không có nhiều thành viên với nhiều chuyên môn khác nhau.

Ví dụ: Nhóm dự án phát triển ứng dụng nghiên cứu từ khóa có thể bao gồm các chuyên gia từ bộ phận IT, bộ phận tài chính và cả Marketing. Khi các thành viên trong nhóm này báo cáo thành công với quản lý dự án và trưởng bộ phận của mình, họ sẽ cải thiện được năng suất làm việc, tiết kiệm thời gian và đẩy nhanh tiến trình hoàn thiện dự án hiệu quả hơn.

Mô hình ma trận sẽ tiết kiệm bớt chi phí cho Doanh nghiệp. Bởi lẽ, nếu không có một nhóm dự án bao gồm các thành viên với nhiều chuyên môn kết hợp, các công ty sẽ phải cơ cấu lại các nhóm và có xu hướng tốn thêm chi phí tuyển dụng mỗi khi có nhu cầu về sản phẩm hoặc dịch vụ mới phát sinh.

mô hình ma trận
Sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả

>>> ĐỌC NGAY: Chuyển đổi số Doanh nghiệp vừa và nhỏ: 3 lời khuyên hiệu quả

4.3 Tạo ra luồng thông tin tự do và thông suốt

Một tổ chức với mô hình ma trận sẽ tạo ra một dòng chảy thông tin thông suốt giữa các phòng/ ban, đội nhóm bởi mọi người sẽ phải báo cáo với nhiều nhà lãnh đạo.

Trong khi ở hệ thống phân cấp, các thành viên phải tự ghi nhớ để chuyển tiếp thông tin; mô hình ma trận khiến luồng thông tin trở thành một nhu cầu đối với họ. Việc báo cáo đến nhiều nhà lãnh đạo có vẻ hơi phiền phức, tuy nhiên bạn có thể ứng dụng các giải pháp công nghệ để giúp cho quy trình này trở nên đơn giản hơn.

Ví dụ: Nếu nhóm dự án phát triển ứng dụng nghiên cứu từ khóa chỉ báo cáo với người quản lý dự án, một vài thông tin chẳng hạn như việc sửa lỗi ứng dụng có thể bị bỏ lỡ. Tuy nhiên khi làm việc trong mô hình ma trận, việc chuyển tiếp thông tin và báo cáo đến trưởng bộ phận IT sẽ giúp đảm bảo thông tin không bị lạc mất, từ đó sẽ tránh tình trạng lỡ việc hơn.

mô hình tổ chức ma trận
Cơ cấu ma trận tạo ra luồng thông tin tự do và thông suốt

>>> ĐỌC THÊM: Tư duy chiến lược và 8 kỹ thuật rèn luyện hiệu quả

4.4 Nâng cao năng lực của nhà quản lý dự án

Cấu trúc độc đáo của mô hình tổ chức ma trận mang lại cho nhà quản lý dự án rất nhiều trách nhiệm. Người quản lý dự án phải dẫn dắt nhóm của họ trong suốt quá trình thực hiện dự án. Vì vậy, khi làm việc trong cấu trúc ma trận, nhà quản lý dự án sẽ gặp rất nhiều thách thức.

Từ những thách thức đó, các nhà quản lý dự án buộc phải học thêm nhiều chuyên môn mới, từ đó nâng cao năng lực đa ngành và trở thành nhà quản lý chức năng chéo trong các bộ phận khác.

Ví dụ: Trong dự án này, sản phẩm của nhóm gặp một vài lỗi, tiến trình thực hiện bị trì hoãn. Với tư cách là người quản lý dự án, bạn có trách nhiệm làm việc với trưởng bộ phận Công nghệ thông tin để xử lý các rắc rối của các vấn đề. Trong trường hợp này, bạn có thể phát hiện ra sở thích cá nhân đối với Công nghệ thông tin và một cơ hội nghề nghiệp tiềm năng trong tương lai.

Tổ chức ma trận giúp nâng cao năng lực của nhà quản lý dự án
Tổ chức ma trận giúp nâng cao năng lực của nhà quản lý dự án

>>> ĐỌC NGAY: Mẫu mô tả công việc kế toán bán hàng chi tiết 2022

4.5 Duy trì đội ngũ nhân sự

Khi làm việc trong mô hình tổ chức ma trận, các chuyên gia ở nhiều lĩnh vực khác nhau được làm việc cùng nhau, hỗ trợ để phát triển dự án mạnh mẽ nhất. Những thành viên này cùng phối hợp dưới quyền kiểm soát của các trưởng phòng/ ban chức năng và sau đó là giám đốc dự án.

Việc cùng nhau hợp tác sẽ tạo nên mối quan hệ khắng khít giữa họ, về sau sẽ còn hợp tác cùng nhau lâu dài ở nhiều dự án khác.

Ví dụ: Trong dự án ứng dụng nghiên cứu từ khóa, nhóm dự án bao gồm các chuyên gia IT, Marketing và tài chính bởi các thành viên trong nhóm này hiểu rõ những điểm cơ bản của việc tạo ứng dụng cho người dùng điện thoại. Đội ngũ chuyên gia này có thể sẽ gắn bó với nhau để thực hiện nhiều dự án trong tương lai.

mô hình tổ chức ma trận
Duy trì đội ngũ nhân sự

>>> ĐỌC THÊM: Năng suất là gì? 2 Tiêu chí đánh giá năng suất hiệu quả

5. Những hạn chế cần cân nhắc khi lựa chọn mô hình ma trận

Cũng giống như các mô hình cấu trúc khác, mô hình tổ chức ma trận cũng có những nhược điểm. Sự phức tạp trong mô hình là khởi nguồn của hầu hết các điểm này. Mặc dù các cấu trúc phức tạp có thể mang lại lợi ích khi hoạt động, nhưng chúng cũng có khả năng gây ra xung đột và khiến mọi thứ trở nên lộn xộn.

Những hạn chế cần cân nhắc khi lựa chọn mô hình ma trận được liệt kê cụ thể như sau:

5.1 Quy trình báo cáo quá phức tạp

Quy trình báo cáo phức tạp của mô hình tổ chức ma trận có thể là một bất lợi trong quá trình lên dự án. Bởi lẽ, các nhóm có thể gặp khó khăn khi không biết phải báo cáo cho ai và vào thời điểm nào. Tuy có mục đích là mang lại lợi ích cho các đội nhóm, cơ cấu tổ chức này có thể làm phức tạp và gây xáo trộn cho các quy trình trong dự án.

Giải pháp: Bạn phải đảm bảo mọi thành viên của ma trận đều hiểu rằng “Ai phải báo cáo cho ai?” và “Nên báo cáo như thế nào?”.

mô hình ma trận
Quy trình báo cáo

>>> XEM THÊM: Hệ thống lương 3P là gì? 5 bất cập khi áp dụng 3P trong tổ chức

5.2 Tốc độ phản hồi chậm

Sự phức tạp của mô hình ma trận có thể dẫn đến thời gian phản hồi chậm và làm trì hoãn tiến độ các dự án. Thời gian phản hồi chậm xuất phát từ nhu cầu báo cáo thông tin cho nhiều người. Có nhiều thành viên tham gia là một điều tốt, nhưng việc truyền tải thông tin đến nhiều người sẽ khiến bạn phải tốn nhiều thời gian hơn.

Giải pháp: Ứng dụng các giải pháp phần mềm quản trị dự án có thể giúp bạn khắc phục vấn đề này.

mô hình tổ chức ma trận
Mô hình tổ chức ma trận làm cho tốc độ phản hồi chậm

5.3 Châm ngòi xung đột

Xung đột sẽ xảy ra nếu người quản lý dự án và trưởng bộ phận không có chung một lý tưởng. Mặc dù cấu trúc ma trận được tạo ra nhằm khuyến khích mạnh mẽ tinh thần đồng đội, tuy nhiên, cơ cấu này đôi lúc cũng có thể làm điều ngược lại tùy thuộc vào một số yếu tố liên quan đến tính cách.

Giải pháp: Vấn đề này có thể được giải quyết thông qua sự giao tiếp giữa trưởng bộ phận và quản lý hệ thống. Việc trao đổi này sẽ giúp hai bên có thể hiểu và thống nhất về quan điểm với nhau. 

mô hình tổ chức ma trận
Tổ chức mô hình ma trận có thể châm ngòi xung đột giữa các bên

>>> TÌM HIỂU THÊM: Dịch vụ cho thuê văn phòng ảo uy tín, giá rẻ nhất

5.4 Mâu thuẫn thông tin

Sự khác biệt chính giữa mô hình ma trận và cấu trúc phân cấp là các thành viên trong nhóm báo cáo cho hai người quản lý theo cấu trúc ma trận. Điều này làm cho tổ chức ma trận trở nên phức tạp hơn và đặt nhiều trách nhiệm hơn cho các thành viên trong nhóm. Hai người quản lý có thể cung cấp cho các thành viên trong nhóm nhiều phản hồi và hướng dẫn hơn, nhưng cũng có thể dẫn đến mâu thuẫn.

Giải pháp: Để ngăn ngừa những mâu thuẫn có thể xảy ra trong quá trình hướng dẫn và cung cấp phản hồi cho nhân viên, hãy thiết lập một hệ thống cho phép trưởng bộ phận và quản lý dự án có thể làm việc trực tiếp với nhau.

Từ đó, họ có thể thảo luận, thống nhất ý tưởng và tự sắp xếp với nhau về trình tự ưu tiên của các đầu mục công việc trước khi giao cho nhân viên. Khi đó, nhân sự sẽ nhận được sự chỉ dẫn rõ ràng và không còn băn khoăn rằng mình nên nghe ai mới phải.

mô hình ma trận
Mô hình tổ chức ma trận gây ra sự mâu thuẫn về thông tin

5.5 Xung đột về ưu tiên, lợi ích

Các thành viên trong nhóm sẽ gặp khó khăn trong việc sắp xếp thứ tự ưu tiên trong cấu trúc ma trận nếu các nhà quản lý không làm việc cùng nhau. Bởi lẽ, khi trưởng bộ phận tin rằng nhiệm vụ của họ là quan trọng nhất và người quản lý dự án cũng nghĩ như vậy thì các thành viên trong nhóm có thể gặp khó khăn khi xác định nên ưu tiên và nghe hướng dẫn từ người nào trước.

Giải pháp: Trước khi giao nhiệm vụ cho nhân viên, các nhà quản lý cần phải làm việc với nhau để thống nhất về thứ tự công việc của nhóm dựa trên mục tiêu của nhóm. Hầu hết, những vấn đề phát sinh từ cấu trúc ma trận đều có thể giải quyết thông qua sự hợp tác mạnh mẽ, giao tiếp và trao đổi rõ ràng trong nhóm.

Mô hình ma trận có thể gây ra xung đột về ưu tiên, lợi ích
Mô hình ma trận có thể gây ra xung đột về ưu tiên, lợi ích

Bài viết vừa rồi đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về mô hình ma trận. Hy vọng rằng bạn có thể nắm được những kiến thức cơ bản cũng như hiểu rõ về ưu và nhược điểm cửa loại mô hình tổ chức này. Đồng hành cùng Fastdo để được cập nhật nhiều thông tin mới hữu ích đến từ đội ngũ nhân viên chúng tôi nhé!

>>> ĐỌC THÊM CÁC BÀI VIẾT KHÁC:

4.1/5 - (11 bình chọn)
Nguyễn Như Quân
Nguyễn Như Quân
Xin chào! Tôi là Như Quân - Trưởng phòng Marketing của Fastdo. Chỉ có tại Blog của Fastdo.vn, mọi bài viết đều được hệ thống hoá bởi những thông tin mà Quân đã dành thời gian & nỗ lực hết mình để chắt lọc từ những nguồn đã kiểm chứng để mạng lại giá trị tối đa cho các độc giả. Hãy follow Fastdo, tôi đảm bảo bạn sẽ không còn bị bội thực thông tin trong thế giới rộng lớn này.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết có liên quan

Chủ đề được quan tâm

Zalo phone messager

Gọi ngay

Facebook Chat

Zalo Chat