Đóng băng tuyển dụng là gì? Thực trạng, ví dụ trong và ngoài nước

Trong thời gian vừa qua, nhiều doanh nghiệp hiện rơi vào tình trạng đóng băng tuyển dụng trước tác động của đại dịch Covid-19. Vậy thuật ngữ này được hiểu như thế nào? Đâu là giải pháp cho doanh nghiệp trong thời điểm tạm ngưng tuyển dụng kéo dài? Tại bài viết dưới đây, Fastdo sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích xung quanh việc cắt giảm nhân sự dài hạn. Đồng thời, một số giải pháp cho nhà quản lý để ứng phó với những thay đổi trong cơ cấu nhân sự cũng sẽ được cung cấp. Hãy cùng theo dõi nhé!

Bạn đang thực hiện đào tạo nội bộ nhưng không đo lường được hiệu quả, nhân sự không chủ động học tập, không giám sát được mức độ tham gia của học viên,…? Bạn đang tìm kiếm một giải pháp có thể giúp bạn khắc phục những vấn đề trên? Click ngay vào ảnh để nhận 7 ngày trải nghiệm miễn phí đầy đủ tính năng của Bộ hệ thống đào tạo fTrain của Fastdo

1. Đóng băng tuyển dụng là gì?

Đóng băng tuyển dụng là một thuật ngữ không còn quá mới lạ giữa các doanh nghiệp, tổ chức. Tuy nhiên, không phải nhà quản lý nào cũng nắm vững bản chất, nguyên nhân hoặc tác động của tình trạng này lên quá trình vận hành của công ty. Để giúp doanh nghiệp có cái nhìn sâu hơn về việc đóng băng tuyển nhân sự, những nội dung bên dưới sẽ cung cấp đầy đủ khía cạnh để giải thích rõ thuật ngữ nêu trên.

1.1 Khái niệm

Đóng băng tuyển dụng (Hiring Freeze) là thuật ngữ ám chỉ việc tạm ngưng tuyển dụng tại doanh nghiệp. Xét về yếu tố nội bộ, tình trạng này xuất phát khi tổ chức đứng trước những bấp bênh từ tổn thất tài chính. Vì vậy, việc ngừng tuyển dụng một số vị trí được xem là phương án “cứu cánh” tạm thời cho những nhà quản lý nhằm tiết kiệm chi phí vận hành. Mặt khác, xét về tác động ngoại cảnh, nỗ lực cắt giảm nhân sự còn có thể xảy ra khi doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế hoặc biến động thị trường.

Đóng băng tuyển dụng được triển khai bằng cách ngưng tuyển nhân viên cho các vị trí còn trống do người lao động đã nghỉ việc hay do lãng phí lao động (Attrition) tự nhiên hoặc doanh nghiệp cũng không tạo lập thêm vị trí công việc mới.

Thông thường, việc tạm ngưng tuyển dụng có thể được diễn ra ngắn hạn hoặc dài hạn. Tuy nhiên, mục đích chung của phương án này là nhằm tránh phải sa thải nguồn nhân lực hiện có. Thực tế, nhà quản lý không chỉ áp dụng phương pháp này vào lúc doanh nghiệp bất ổn, mà cả khi công ty đang vận hành tốt nhưng lại gặp vấn đề trong bảng cân đối kế toán (Balance Sheets).

>>> ĐỌC NGAY: Xây dựng thương hiệu tuyển dụng – 5 lưu ý để xây dựng hiệu quả

1.2 Bản chất

Xét về bản chất thì việc đóng băng tuyển dụng doanh nghiệp chính là giải pháp tốt nhất cho ban lãnh đạo công ty phản ứng lại những yếu tố tiêu cực ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình sản xuất và doanh thu của công ty trong ngắn hạn. Giải pháp này sẽ giúp cắt giảm chi phí từ việc cho phép các công ty giảm hoặc loại bỏ các vị trí không cần thiết. Bên cạnh đó, là cơ cấu lại nhóm làm việc và hợp nhất người lao động để tạo ra hiệu quả cao hơn trong việc sản xuất hàng hoá và dịch vụ thiết yếu cho khách hàng của mình.

>>> XEM THÊM: 7 Cách đăng tin tuyển dụng hiệu quả thu hút ứng viên tiềm năng

1.3 Tại sao doanh nghiệp thực hiện đóng băng tuyển dụng nhân sự?

Như đã nhắc ở trên, đóng băng tuyển dụng được ban lãnh đạo quyết định áp dụng khi có yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu. Những yếu tố tiêu cực đó có thể xuất phát từ bên trong nội bộ tổ chức và ảnh hưởng tiêu cực từ bên ngoài. Dưới đây là một số nguyên nhân cụ thể khiến nhà quản lý buộc phải áp dụng phương pháp đóng băng nhân sự tại doanh nghiệp:

• Các yếu tố kinh tế vĩ mô: Biến động thị trường, nguy cơ suy thoái kinh tế có thể ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận của công ty.
• Các yếu tố toàn cầu: Các yếu tố toàn cầu cũng có thể tác động trực tiếp đến doanh nghiệp, đơn cử như đại dịch, khoảng hoảng kinh tế toàn cầu.
• Các mối quan tâm về nguồn tài chính nội bộ: Cân đối chi tiêu, tính thanh khoản của công ty cũng có thể dẫn đến quyết định tạm ngưng tuyển dụng.
• Ảnh hưởng từ đại dịch: Đại dịch Covid-19 đã khiến nhiều doanh nghiệp phải áp dụng việc đóng băng tuyển dụng. Thậm chí có một số công ty phải đóng cửa vì lý do này.

>>> BỎ TÚI NGAY: 20 Các trang tìm việc uy tín nhà tuyển dụng có thể tìm thấy ứng viên tài năng

1.4 Tác động của đóng băng tuyển dụng đến doanh nghiệp

Vậy đóng băng tuyển dụng có ảnh hưởng như thế nào? Liệu những tác động đi kèm của phương pháp này sẽ giúp cải thiện sự bất ổn về tài chính hay mang đến những rủi ro tiềm ẩn khác? Cùng đọc tiếp những nội dung bên dưới để tìm hiểu tác động của đóng băng nhân sự đến doanh nghiệp.

Tác động tiêu cực

Tạm ngưng tuyển dụng có thể được đánh giá là phương pháp ứng phó tạm thời hiệu quả. Tuy nhiên, việc áp dụng phương pháp này có thể gây ra một số ảnh hưởng tiêu cực như:

• Nhân viên hoang mang khi doanh nghiệp tiến hành ngưng tuyển dụng và không công bố, giải trình minh bạch.
• Mất động lực trong công việc vì nhân viên do lo sợ trước tình trạng bấp bênh về tài chính của doanh nghiệp hoặc e ngại việc bị sa thải.
• Tăng khối lượng công việc do khan hiếm nhân sự hoặc phải chịu trách nhiệm cho khối lượng công việc phát sinh từ những vị trí được cắt giảm.
• Tỷ lệ nghỉ việc có thể tăng do nhân sự lo ngại về tương lai của công ty.

Tác động tích cực

Tác động của đóng băng việc tuyển dụng sẽ mang lại hiệu quả tối đa khi nhà quản lý biết ứng phó đúng cách. Việc cắt giảm nhân sự sẽ tạo cơ hội cho doanh nghiệp nhìn nhận, đánh giá lại các chiến lược kinh doanh hiện có để tạo ra giải pháp tốt hơn nhằm thúc đẩy hiệu suất nhân viên. Ngoài ra, một số hiệu quả tích cực mà giai đoạn ngưng tuyển dụng có thể mang lại cho tổ chức như:

• Ổn định lại tài chính mà không cần phải sa thải nguồn nhân lực hiện tại.
• Đánh giá lại các chiến lược kinh doanh để thích ứng với những thay đổi về môi trường hiện tại.
• Mở rộng nhiều cơ hội thăng tiến hơn cho đội ngũ nhân viên hiện có.
• Cải thiện việc quản lý dòng tiền và nguồn tài chính của tổ chức.

>>> XEM THÊM: Hệ thống kiểm soát nội bộ là gì? 5 Bí quyết nâng cao chất lượng kiểm soát nội bộ

2. Thực trạng “đóng băng” trên thị trường lao động sau COVID-19

Thực trạng “đóng băng” đã bao trùm lên toàn thị trường lao động Việt Nam và gây ra những tác động tiềm ẩn trên cả nguồn cung và cầu sau đại dịch Covid-19. Về phía cầu, hầu hết các doanh nghiệp dừng tuyển vị trí cao cấp và loa động phổ thông. Đối với công ty nhỏ, thì áp dụng cắt giảm nhân sự, còn công ty lớn thì giảm phúc lợi của nhân viên. Như vậy, ở thời điểm này, các doanh nghiệp chú trọng đầu tư vào đội ngũ nhân viên hiện tại thay vì tuyển người mới để tối ưu ngân sách.

Về phía cung, nhiều ứng viên trở nên dè dặt khi tìm kiếm những cơ hội mới. Đa phần người lao động đều e ngại sự thuyên chuyển và muốn ở lại đồng hành cùng tổ chức hiện tại. Bên cạnh đó, với các vị trí tuyển người nước ngoài cũng phải hoãn lại do sự hạn chế khi đi lại giữa các quốc gia trong đại dịch.

Những con số sau đây sẽ phản ánh rõ thực trạng đóng băng công tác tuyển dụng tại Việt Nam. Theo VietnamWorks, việc đăng tuyển giữa các ngành khác nhau giảm rõ rệt so với cùng kỳ năm ngoái, cụ thể ngành hàng không/du lịch giảm 28%, ngành nhà hàng/khách sạn giảm 21%, ngành giáo dục giảm 11%,…

>>> XEM NGAY: Đào tạo nội bộ là gì? 7 khó khăn phổ biến trong đào tạo nội bộ

3. Đóng băng tuyển dụng doanh nghiệp trong và ngoài nước

Bạn muốn chuyển từ hệ thống chấm công cũ kỹ sang một giải pháp hiện đại hơn? fCheckin chính là giải pháp dành cho Doanh nghiệp của bạn! Fastdo cung cấp giải pháp chấm công dễ sử dụng và đáng tin cậy để bạn có thể chấm công từ xa, theo dõi giờ làm việc và quản lý nhân viên một cách hiệu quả. Đừng để công việc chấm công trở thành gánh nặng – hãy thử fCheckin ngay hôm nay.

Vậy, thực hư quá trình đóng băng tuyển dụng như thế nào? Các doanh nghiệp trong và ngoài nước đã ứng phó với những thay đổi trong quá trình tạm ngưng tuyển dụng ra sao? Cùng điểm qua một số vị dụ điển hình về thực trạng nêu trên trong nội dung bên dưới, để hiểu rõ hơn về khía cạnh thực tiễn của đóng băng tuyển dụng.

3.1 Sa thải nhân viên quy mô lớn tại các hãng công nghệ Silicon Valley

Các hãng công nghệ Silicon Valley không còn quá xa lạ bởi những tên tuổi như Facebook, Netflix… Chưa một ai phủ nhận hay đánh bật được những bước tiến đón đầu công nghệ của các thương hiệu này. Tuy nhiên, dù là “ông lớn” trên toàn cầu, một số doanh nghiệp nổi tiếng tại Silicon Valley cũng không thể tìm được nơi “trú ẩn” trước tác động của COVID-19.

Vừa qua, cộng đồng người yêu công nghệ toàn cầu đã chứng kiến sự hợp nhất của hai tên tuổi đình đám là Facebook và Instagram, cùng hoạt động dưới sự quản lý của công ty mẹ là Meta. Được biết, năm 2022 đã mang đến nhiều thách thức cho Meta trong việc cải thiện doanh thu. Nguyên nhân xuất phát từ việc thay đổi quyền riêng tư của Iphone kèm với gia tăng cạnh tranh khốc liệt trên thị trường kĩ thuật số. Điều này đe dọa đến tài chính của Meta, ước tính tổn thất lên đến hàng tỷ USD. Trong bối cảnh đó, Meta đã công bố lần đầu đóng băng nhân sự quy mô lớn trong lịch sử hoạt động, cụ thể tạm ngưng tuyển dụng đối với các vị trí kĩ sư.

Netflix cũng không nằm ngoài tình trạng bấp bênh chung của những doanh nghiệp toàn cầu. Thay vì tạm ngưng tuyển dụng, “ông lớn” trong làng công nghệ giải trí này đã tiến hành sa thải 25 nhân viên phòng tiếp thị, làm dấy lên mối lo ngại về “làn sóng” sa thải nhân sự hàng loạt giữa nội bộ công ty.

Bên cạnh đó, sự thay đổi cơ cấu lực lượng lao động tại Robinhood (công ty dịch vụ tài chính của Mỹ) cũng gây nhiều chấn động khi ban lãnh đạo quyết định đuổi việc 340 nhân viên, tức 9% lực lượng nhân sự toàn doanh nghiệp.

>>> ĐỌC THÊM: Talent Acquisition là gì? Cách áp dụng phương pháp vào doanh nghiệp

3.2 Doanh nghiệp Nhật tại Việt Nam cắt giảm nhân sự sau COVID

Dưới tác động COVID, phần đa ứng viên Việt Nam đều gặp phải nhiều thử thách lớn khi mong muốn được làm việc tại các công ty Nhật. Lý do là trong đại dịch, các nhà quản lý Nhật tạm dừng ý định và kế hoạch phát triển tại Việt Nam. Đến sau covid là quý 1/2021 một số doanh nghiệp vẫn còn tình trạng đóng băng tuyển dụng để tập trung cải thiện đội ngũ nhân viên hiện tại. Mãi đến quý 2/2021 các doanh nghiệp mới bắt đầu bắt có nhu cầu tuyển dụng ở các vị trí giám sát, phó trưởng phòng,…

3.3 Một số ngành nghề Việt Nam tạm ngưng tuyển dụng kéo dài

Để có cái nhìn chung về thực trạng đóng băng tuyển dụng tại Việt Nam, bạn đọc hãy tham khảo tổng quan về cắt giảm nhân sự trên một số ngành nghề chính như ngành cơ khí, điện tử; ngành dược và y tế; ngành sản xuất hàng tiêu dùng.

• Theo báo cáo của Navigos Group, ngành cơ khí, điện tử, đồ gỗ dự kiến tạm ngưng tuyển dụng trong vòng 6 tháng tới. Nguyên do bởi việc xuất khẩu hàng hóa gặp nhiều khó khăn khi nguồn cung từ các thị trường Châu Âu sụt giảm rõ rệt trong đại dịch COVID.
• Ngành dược và y tế cũng thông báo sẽ ngưng đăng tuyển các vị trí mới. Các doanh nghiệp cung cấp thiết bị y tế đều bày tỏ nguyện vọng chỉ duy trì và tập trung cải thiện chất lượng nhân sự hiện tại.
• Ngành sản xuất hàng tiêu dùng do chuyển hướng tập trung chống dịch COVID nên hoạt động kinh doanh cũng trở nên cầm chừng. Vì vậy, nhu cầu tuyển dụng nhân sự tại thời điểm hiện tại cũng được cho là không cần thiết.

4. 4 Cách để hỗ trợ đội nhóm trong thời gian đóng băng tuyển dụng hiệu quả

Nếu công ty của bạn đang trong quá trình đóng băng tuyển dụng doanh nghiệp, lời khuyên có ích nhất tại thời điểm hiện tại là hãy vạch ra một kế hoạch cụ thể, đề xuất những phương án chi tiết để đảm bảo quá trình vận hành tổ chức vẫn diễn ra suôn sẻ. Bạn có thể tham khảo những gợi ý từ Fastdo để hỗ trợ đội nhóm hiệu quả trong thời gian đóng băng nhân sự như sau:

4.1 Thông báo minh bạch về quyết định đóng băng

Trước tình trạng công ty tạm ngưng tuyển dụng, sẽ dễ hiểu khi giữa nội bộ công ty và nhân viên phát sinh những mối e ngại hoặc những lầm tưởng về sự sa sút vị thể doanh nghiệp hay thậm chí là nguy cơ phá sản. Vì thế, điều quan trọng là nhà quản lý phải biết cách trấn an nhân viên. Bạn có thể tham khảo một số hướng dẫn để truyền đạt minh bạch những thay đổi về tuyển dụng cho nhân viên như sau:

• Truyền đạt cụ thể nguyên nhân và cách mà ban lãnh đạo đưa ra quyết định tạm ngưng tuyển dụng cho các cấp phòng ban, đội nhóm, cá nhân.
• Dự kiến thời gian cụ thể diễn ra quá trình đóng băng tuyển dụng nhân sự.
• Phân tích những tác động mà việc đóng băng sẽ gây ra trên toàn công ty và cho phép mọi cá nhân tham gia đề xuất giải pháp dự phòng.
• Lắng nghe phản hồi từ nhân viên trước quyết định về thay đổi trong tuyển dụng.

4.2 Điều chỉnh mục tiêu phù hợp với tổ chức, cá nhân

Những thay đổi về nhân sự sẽ tạo ra những áp lực đè nén lên nhân viên khi đi kèm đó là những điều chỉnh lớn trong khối lượng và phạm vi công việc. Vì vậy, các nhà quản lý cần xem xét, đánh giá tình hình để điều chỉnh mục tiêu phù hợp với bối cảnh hiện tại của công ty. Một số giải pháp mà bạn có thể tham khảo như sau:

• Điều chỉnh chiến lược kinh doanh để đáp ứng với những thay đổi hiện có của môi trường xung quanh.
• Ưu tiên những mục tiêu quan trọng cần phải hoàn thành trước mắt và công bố xuống các cấp trong nội bộ.
• Xem xét, đánh giá những mục tiêu cá nhân theo quý và năm để phân phối khối lượng công việc phù hợp nhất.
• Thay đổi lộ trình phát triển cá nhân để tạo động lực và thúc đẩy năng suất làm việc của nhân viên.

4.3 Một số cách để giữ chân nhân viên

Sự đồng hành của đội ngũ nhân viên là vô cùng quan trọng trong những thời điểm khó khăn của doanh nghiệp. Vậy làm sao để giữ chân nhân viên khi tổ chức đang đứng trước những nguy cơ tổn thất về tài chính và suy giảm vị thế trên thị trường? Những gợi ý dưới đây sẽ giúp bạn phần nào trả lời được câu hỏi trên.

• Ưu tiên những công việc có tính thử thách để tạo động lực và năng suất cho nhân viên.
• Khuyến khích, lắng nghe những định hướng nghề nghiệp của nhân viên vào thời gian đến để thúc đẩy niềm tin vào tương lai.
• Ghi nhận và khen thưởng những nỗ lực của nhân viên trong thời điểm khó khăn thông qua những chương trình đánh giá, những cuộc họp toàn công ty, email cá nhân hoặc những cuộc trao đổi 1:1.
• Khuyến khích nhân viên đóng góp ý tưởng, giải pháp cho hoạt động công ty.
• Tích cực tổ chức các chương trình huấn luyện, đào tạo đội ngũ.
• Linh động thời gian và hình thức làm việc cho nhân viên, ví dụ như làm việc từ xa hoặc làm việc tính hợp.

4.4 Kiểm tra, theo dõi sức khỏe và tinh thần của nhân viên

Việc đóng băng trong tuyển dụng sẽ khiến nhân viên lo ngại về tình trạng bất ổn của doanh nghiệp, sự đảm bảo trong công việc và những áp lực khi tình trạng khan hiếm nhân sự xảy ra. Để giữ chân nhân viên, các nhà quản lý không nên bỏ qua vấn đề về sức khỏe và tinh thần của cấp dưới. Bạn có thể tham khảo những cách sau để đảm bảo môi trường làm việc luôn duy trì tinh thần tích cực, khả quan:

• Tạo điều kiện và khuyến khích nhân viên tham gia vào những hoạt động chăm sóc sức khỏe tinh thần như thiền định, Yoga,…
• Không tạo áo lực tăng ca, thay vào đó luôn để nhân viên có thời gian nghỉ ngơi hợp lý.
• Thường xuyên lắng nghe phản hồi nhân viên qua các cuộc trao đổi 1:1.
• Nhà quản lý nên làm gương bằng việc tuân thủ thời gian làm việc đúng quy định, nghỉ ngơi đúng cách.
• Phân bổ, điều phối công việc hợp lý để tránh nhân viên rơi vào tình trạng kiệt sức.

Bài viết trên đã cung cấp toàn bộ những kiến thức cơ bản xoay quanh thực trạng đóng băng tuyển dụng. Đồng thời, hy vọng 4 giải pháp hỗ trợ đội nhóm trong giai đoạn cắt giảm nhân sự sẽ có ích với các nhà quản lý để duy trì hiệu suất công việc của toàn doanh nghiệp. Bản chất vận hành mỗi tổ chức đều sẽ tiềm ẩn những rủi ro do sự bất ổn của bối cảnh xung quanh. Vì vậy, nếu muốn trang bị thêm những kiến thức liên quan đến kỹ năng lãnh đạo và quản lý, đừng bỏ lỡ những bài viết khác sắp đến của Fastdo nhé!

>>> ĐỌC THÊM CÁC BÀI VIẾT BỔ ÍCH:

• Top 10 Xu Hướng Quản Trị Nguồn Nhân Lực Hiện Nay
• Các cách tuyển dụng nhân sự hiệu quả, phổ biến nhất 2021
• Kế hoạch hóa nguồn nhân lực và 6 bước thực hiện chi tiết